ژلفوم

ژلفوم (Gelfoam) چیست؟

ژلفوم (Gelfoam) یک ماده پزشکی جذب‌ پذیر است که برای کنترل موقت خون‌ ریزی در اعمال جراحی استفاده می‌شود. این محصول از ژلاتین خالص و استریل تهیه شده و به صورت اسفنجی نرم و متخلخل تولید می‌گردد. ساختار ویژه‌ ی آن به گونه‌ ای است که می‌ تواند حجم زیادی از خون را جذب کرده و با ایجاد لخته، به توقف خون‌ ریزی کمک کند. یکی از پرکاربرد ترین هموستات‌ های موضعی در جراحی‌ های عمومی، ارتوپدی، دندان‌پزشکی، گوش و حلق و بینی، مغز و اعصاب و جراحی پلاستیک است.

ترکیب و ویژگی‌های فیزیکی ژلفوم

ژلفوم از ژلاتین حیوانی (معمولاً از کلاژن پوست یا استخوان گاو) ساخته می‌شود و به شکل ورقه‌ ای، مکعبی یا نوار تولید می‌گردد. این ماده استریل، بی‌بو و غیرسمی است و پس از قرار گرفتن در بدن به‌تدریج تجزیه می‌شود.
ویژگی‌های کلیدی آن شامل موارد زیر است:

• قابلیت جذب چند برابر وزن خود از مایعات بدن
• نرم، انعطاف‌پذیر و قابل برش برای انطباق با محل خون‌ریزی
• بدون ایجاد واکنش التهابی شدید یا سمی
• قابل جذب کامل در بدن طی ۴ تا ۶ هفته (بسته به محل استفاده)
• قابل استفاده به صورت خشک یا آغشته به محلول‌های دارویی مانند ترومبین یا آنتی‌بیوتیک‌ها

نحوه عملکرد ژلفوم در کنترل خون‌ریزی

• مکانیسم اثر ژلفوم کاملاً مکانیکی و بیوشیمیایی است. این ماده با جذب خون و متورم شدن، فضای خالی محل خون‌ریزی را پر کرده و فشار فیزیکی ایجاد می‌کند. در عین حال، سطح متخلخل آن به تجمع پلاکت‌ها و تشکیل لخته کمک می‌کند.
• وقتی در تماس با خون قرار می‌گیرد، هموستاز (توقف خون‌ریزی) در مدت کوتاهی حاصل می‌شود. در صورت ترکیب با ترومبین، سرعت ایجاد لخته به شکل چشمگیری افزایش می‌یابد. پس از کنترل خون‌ریزی، بدن به‌تدریج ژلفوم را جذب و جایگزین آن را با بافت طبیعی ترمیم‌شده پر می‌کند.

کاربردهای ژلفوم در پزشکی

به دلیل عملکرد مؤثر و ایمنی بالا، در حوزه‌های مختلف جراحی استفاده می‌شود:

• جراحی عمومی: برای کنترل خون‌ریزی در نواحی با عروق کوچک، به‌ویژه در جراحی کبد، طحال و پانکراس.
• جراحی ارتوپدی: جهت توقف خون‌ریزی استخوانی و پوشش سطوح برش داده‌شده در استخوان‌ها.
• جراحی مغز و اعصاب: به‌منظور هموستاز در نواحی حساس مغز و نخاع بدون نیاز به بخیه یا الکتروکوتر.
• دندان‌پزشکی: پس از کشیدن دندان یا جراحی لثه برای کنترل خون‌ریزی و تسریع ترمیم بافت.
• جراحی گوش و حلق و بینی: برای جلوگیری از خون‌ریزی پس از عمل سینوس یا جراحی سپتوم.
• جراحی پلاستیک و ترمیمی: در نواحی ظریف که نیاز به کنترل دقیق خون‌ریزی وجود دارد.
• جراحی زنان و زایمان: در عمل سزارین، هیسترکتومی یا برداشت تومورهای تخمدان برای کاهش خون‌ریزی موضعی.

مزایای استفاده از ژلفوم

ژلفوم در مقایسه با سایر مواد هموستاتیک، مزایای متعددی دارد:

• جذب‌پذیر بودن: نیاز به برداشت پس از جراحی ندارد.
• زیست‌سازگار و غیرسمی: به بافت‌های بدن آسیب نمی‌رساند.
• استفاده آسان: بدون نیاز به بخیه یا فشار خارجی زیاد.
• انعطاف‌پذیری بالا: به راحتی به اندازه و شکل دلخواه برش داده می‌شود.
• کاهش خطر عفونت: در صورت استفاده استریل و مطابق دستور، احتمال آلودگی پایین است.
• سازگاری با سایر داروها: قابلیت ترکیب با آنتی‌بیوتیک یا ترومبین برای افزایش اثر هموستاتیک.

روش استفاده از ژلفوم

محل خون‌ریزی باید با سالین (نرمال سالین استریل) شست‌وشو داده شود.

• قطعه‌ای از ژلفوم به اندازه مناسب بریده شود.
• می‌توان ژلفوم را خشک یا مرطوب (با سالین یا ترومبین) استفاده کرد.
• قطعه ژلفوم مستقیماً روی محل خون‌ریزی قرار داده می‌شود تا لخته شکل گیرد.
• پس از توقف خون‌ریزی، نیازی به برداشت ماده نیست، زیرا به مرور جذب می‌شود.

توجه: نباید ژلفوم را درون رگ‌ها یا نواحی با جریان خون بالا قرار داد، زیرا ممکن است باعث آمبولی شود.

نکات ایمنی و موارد منع مصرف ژلفوم

• استفاده ازش در نواحی آلوده یا دارای عفونت توصیه نمی‌شود.
• از تزریق مستقیم آن به داخل عروق خونی باید اجتناب شود.
• در بیماران با حساسیت شناخته‌شده به مواد حیوانی باید با احتیاط استفاده شود.
• در صورت باقی ماندن بیش از حد در محل، ممکن است مانع از ترمیم بافت یا رشد استخوان شود.
• در نواحی نزدیک به اعصاب یا چشم، استفاده باید با دقت فراوان صورت گیرد.

شرایط نگهداری

ژلفوم باید در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد)، دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری شود. بسته را تنها در زمان مصرف باز کنید و از استفاده مجدد از قطعات باقیمانده خودداری نمایید.

جمع‌بندی

ژلفوم (Gelfoam) یکی از مؤثرترین مواد جذب‌پذیر در کنترل خون‌ ریزی‌های جراحی است. این اسفنج ژلاتینی با ساختار متخلخل خود، ضمن ایجاد فشار موضعی، به فرایند تشکیل لخته کمک می‌کند و بدون نیاز به برداشت، در بدن جذب می‌شود. ویژگی‌های زیست‌سازگار، کاربرد آسان و اثر سریع آن باعث شده که این ماده به یکی از اجزای ثابت در جراحی‌های مدرن تبدیل شود. استفاده صحیح و آگاهانه از این محصول می‌تواند مدت زمان جراحی را کاهش داده و از عوارض پس از عمل جلوگیری کند.

راهنمای خرید و مشاوره

برای دریافت مشاوره تخصصی، استعلام فوری و خرید با کارشناسان ما تماس بگیرید:
شماره تماس :09362722244