مجله سلامتی
سرشیور
آشنایی کامل با سرشیور آرتروسکوپی (Arthroscopic Shaver Head)
سرشیور آرتروسکوپی یکی از اجزای حیاتی در سیستمهای آرتروسکوپی است که در جراحیهای مفصل مانند زانو، شانه، آرنج، مچ و مچ پا مورد استفاده قرار میگیرد. این ابزار نقش اساسی در برداشتن بافتهای آسیبدیده، غضروفهای غیرطبیعی، و تمیز کردن فضای مفصل دارد. دقت بالا، طراحی ارگونومیک و قابلیت استریل شدن، این قطعه را به یکی از مهمترین ابزارهای جراحان ارتوپد تبدیل کرده است.

ساختار و عملکرد سرشیور آرتروسکوپی (Arthroscopic Shaver Head)
۱. ساختار کلی سرشیور
سرشیور آرتروسکوپی یکی از اجزای اصلی سیستم آرتروسکوپی است که به انتهای هندپیس موتور آرتروسکوپی (Arthroscopy Handpiece) متصل میشود.
این قطعه از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
الف) تیوب خارجی (Outer Sheath)
- پوستهای استوانهای از استیل ضدزنگ پزشکی (Surgical Stainless Steel) که تیغه داخلی را در بر میگیرد.
- نقش اصلی آن محافظت از بافتهای سالم و ایجاد مسیر هدایت برای تیغه داخلی است.
- در انتهای آن یک روزنه یا پورت مکش (Suction Port) وجود دارد که محل ورود بافتهای بریدهشده به سیستم ساکشن است.
ب) تیغه داخلی (Inner Blade)
- درون تیوب خارجی قرار دارد و بخش فعال شیور محسوب میشود.
- توسط موتور، با سرعت بالا (گاهی تا ۸۰۰۰ دور در دقیقه) میچرخد یا رفتوبرگشت میکند.
- لبه جلویی آن دندانهدار است و با هر بار تماس با بافت، آن را برش میدهد.
- طراحی دقیق لبهها باعث میشود بافت آسیبدیده بهصورت یکنواخت تراشیده شود و در عین حال حداقل آسیب به ساختارهای سالم اطراف برسد.
۲. سیستم عملکرد و مکانیسم برش سرشیور
حرکت مکانیکی (Mechanical Action):
پس از اتصال سر شیور به موتور آرتروسکوپی، حرکت چرخشی یا رفتوبرگشتی تیغه داخلی آغاز میشود. این حرکت باعث ایجاد عملکردی مشابه تیغ اصلاح (Shaving) درون مفصل میشود.
مکش همزمان (Suction System):
سیستم شیور معمولاً به یک پمپ ساکشن و منبع مایع شستوشو (Irrigation Fluid) متصل است.
- مکش باعث میشود قطعات بافت جداشده فوراً از میدان دید خارج شوند.
- مایع شستوشو همزمان تزریق میشود تا دید جراح واضح باقی بماند.
کنترل توسط جراح:
- جراح از طریق پدال پایی یا دکمه روی هندپیس، سرعت چرخش، جهت و میزان مکش را کنترل میکند.
- برخی مدلها دارای حالت برش (Cut Mode) و حالت مکش (Vacuum Mode) مجزا هستند.
۳. طراحی هندسی لبهها (Blade Geometry) سرشیور
طراحی لبه تیغهها بسته به نوع عمل، متفاوت است:
- Full Radius Blade: لبه گرد برای برداشت یکنواخت و کنترلشدهی بافت.
- Aggressive Blade: لبههای تیز و باز برای برداشت سریع بافت فیبروتیک یا ضخیم.
- Tapered Blade: نوک باریک برای دسترسی به فضاهای محدود مانند نواحی داخلی زانو یا شانه.
- Window Blade: دارای حفرهی جانبی برای مکش قویتر در نواحی نرم.
این تنوع طراحی به جراح اجازه میدهد نوع برش را با شرایط مفصل و بافت آسیبدیده هماهنگ کند.
۴. ویژگیهای ایمنی و فنی سرشیور
- سیستم قفل ایمن (Locking System): برای جلوگیری از جدا شدن تیغه حین عمل.
- سطح پولیششده داخلی و خارجی: جهت جلوگیری از گیرکردن ذرات بافتی.
- مقاومت در برابر خوردگی و اتوکلاو: به دلیل استفاده از فولاد ضدزنگ و آلیاژهای خاص.
- طراحی آیرودینامیک کانال مکش: جهت جریان روان مایعات و بافتها.
۵. ارتباط با سایر اجزای سیستم آرتروسکوپی
سرشیور معمولاً در کنار اجزای زیر بهصورت یک مجموعه یکپارچه عمل میکند:
- دوربین آرتروسکوپی (Arthroscope Camera): برای دیدن میدان عمل
- منبع نور (Light Source): برای روشنایی داخلی مفصل
- پمپ مایع (Fluid Pump): جهت حفظ فشار داخل مفصل و شستوشو
- سیستم ساکشن: برای خروج بافتهای برشخورده
ترکیب این اجزا باعث میشود جراح بتواند با دقت میلیمتری، درون مفصل کار کند بدون آنکه نیازی به باز کردن کامل آن باشد.
۶. جمعبندی عملکردی سرشیور
بهطور خلاصه، سرشیور آرتروسکوپی ترکیبی از برش مکانیکی دقیق و تخلیه خودکار بافت است که:
-
- دید جراح را شفاف نگه میدارد،
- مدت زمان جراحی را کوتاه میکند،
- و امکان انجام عملهای پیچیده مفصلی را به روش کمتهاجمی (Minimal Invasive) فراهم میسازد.

انواع سرشیور آرتروسکوپی (Types of Arthroscopic Shaver Heads)
سرشیور آرتروسکوپی در مدلها و طراحیهای متنوعی تولید میشود تا جراح بتواند بسته به نوع مفصل، ضخامت بافت و هدف عمل (برداشت، تراش، یا صافکردن سطح)، مناسبترین تیغه را انتخاب کند. تفاوت این تیغهها بیشتر در شکل نوک برش، قطر، زاویه برش و قدرت برداشت بافت است. در ادامه، رایجترین نوعها رو بهصورت کامل توضیح دادم .
۱. Full Radius Shaver (فول رِیدیِس شیور)
این نوع، پرکاربردترین مدل در اکثر جراحیهای آرتروسکوپی است.
نوک تیغه بهصورت گرد و نیمدایره طراحی شده و هنگام چرخش، بافتهای نرم یا فیبری را بهصورت یکنواخت برش میدهد.
ویژگی اصلی این نوع، تعادل بین قدرت برش و ایمنی بالا است؛ یعنی بافت آسیبدیده را بهخوبی حذف میکند بدون آنکه به بافت سالم اطراف صدمه بزند.
اغلب در جراحی زانو و شانه برای برداشتن بافت سینوویال یا تمیزکردن محل پارگی منیسک استفاده میشود.
۲. Aggressive Shaver (اَگرسیو شیور)
همانطور که از نامش پیداست، این نوع تیغه برای کارهای سنگینتر طراحی شده است.
لبههای آن بازتر و تیزتر هستند و معمولاً تعداد دندانههای آن کمتر اما عمیقتر است.
در جراحیهایی که بافت فیبروتیک، اسکار قدیمی یا چسبندگیهای ضخیم وجود دارد، استفاده از مدل اَگرسیو باعث میشود جراح بتواند بافت را سریعتر و کاملتر بردارد.
با این حال، نیاز به مهارت بالاتر دارد چون در صورت کنترل نادرست ممکن است به بافت سالم نیز آسیب بزند.
۳. Tapered Shaver (تیپر یا مخروطیشکل)
تیغهی این نوع بهصورت تدریجی باریک میشود تا دسترسی به فضاهای محدود داخل مفصل آسانتر شود.
مثلاً در جراحیهای آرتروسکوپی شانه، آرنج یا مچ دست که فضای کاری کوچک است، تیپر شیور به جراح اجازه میدهد بدون آسیب به ساختارهای اطراف، بافت موردنظر را با دقت بالا بردارد.
این مدل معمولاً در سایزهای کوچکتر (۳ تا ۴ میلیمتر) تولید میشود.
۴. Round Shaver (شیور گرد)
این مدل دارای نوک تقریباً کروی است و برای کارهای عمومی در مفاصل مختلف به کار میرود.
چرخش نرم و هندسهی گرد آن باعث میشود برشها یکنواخت باشند.
بیشتر در مراحل ابتدایی تمیزکاری مفصل استفاده میشود، جایی که هدف برداشتن بافتهای مرده و آزاد است نه تراش دقیق.
۵. Burr Blade (بر بلید یا تیغهی تراش استخوان)
این نوع، تیغهای سخت و خشن دارد و برای تراشیدن سطوح استخوانی ناهموار یا زوائد استخوانی کوچک (Osteophytes) به کار میرود.
بیشتر در جراحیهای شانه و زانو زمانی استفاده میشود که نیاز به آمادهسازی بستر استخوان برای کاشت ایمپلنت یا ترمیم غضروف وجود دارد.
چرخش سریع این تیغه، استخوان را بهصورت کنترلشده میتراشد و ذرات حاصل از تراش، توسط مکش خارج میشوند.
۶. Resector Blade (تیغهی برداشتکننده یا رزکتور)
این تیغهها برای برداشت بافتهای نرم و حجیم طراحی شدهاند.
لبهی آنها بهگونهای است که بافت را میگیرد و میبُرد، نه اینکه فقط آن را بتراشد.
در جراحیهای سینوویالکتومی (برداشتن لایهی داخلی مفصل) یا حذف بافتهای التهابی کاربرد زیادی دارند.
رزکتورها معمولاً با مکش قویتر کار میکنند تا قطعات بریدهشده را سریعتر خارج کنند.
۷. Window Shaver (شیور دارای پنجره جانبی)
در این نوع، تیغه بهجای برش از نوک، از طریق یک پنجرهی جانبی در بدنه عمل میکند.
این طراحی باعث کنترل بهتر در نواحی خاص و کاهش خطر آسیب به ساختارهای حیاتی مفصل میشود.
در برخی جراحیهای دقیق مانند آرتروسکوپی لگن یا مچ کاربرد دارد.
۸. Specialty Blades (تیغههای اختصاصی برندها)
برخی برندهای بزرگ مثل Arthrex، Smith & Nephew، Stryker، Karl Storz و ConMed تیغههای خاص خود را طراحی میکنند.
این تیغهها معمولاً ویژگیهای خاصی مثل لبههای دوگانه، پوشش تیتانیوم برای دوام بیشتر، یا طراحی ضد انسداد (Anti-clog Design) دارند.
هدف از این مدلها، افزایش عمر مفید و بهبود دقت برش است.
جمعبندی
بهطور خلاصه، انتخاب نوع سرشیور آرتروسکوپی به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- محل مفصل مورد جراحی (زانو، شانه، آرنج و …)
- نوع بافت هدف (بافت نرم، فیبروتیک یا استخوانی)
- حجم کار مورد نیاز (برداشت جزئی یا گسترده)
- و مهارت و ترجیح جراح
در واقع، هیچ تیغهای برای تمام شرایط ایدهآل نیست؛ بلکه هر نوع برای هدف خاصی طراحی شده تا دقت و کنترل در جراحی افزایش پیدا کند.
مشخصات فنی معمول سرشیور
-
- جنس تیغه: استیل ضدزنگ پزشکی (Medical Grade Stainless Steel)
- قطر تیغه: معمولاً بین 2.9 تا 6 میلیمتر
- طول: بین 90 تا 160 میلیمتر بسته به کاربرد
- اتصال: Compatible با موتورهای برندهای مختلف (مثلاً Smith & Nephew، Stryker، Arthrex و غیره)
- استریلسازی: قابل اتوکلاو یا یکبارمصرف (Disposable) بسته به مدل
کاربردهای بالینی سرشیور آرتروسکوپی (Clinical Applications)
سرشیور آرتروسکوپی یکی از ابزارهای اصلی در جراحیهای کمتهاجمی مفصل (Arthroscopy) است. این ابزار به جراح اجازه میدهد تا بدون باز کردن کامل مفصل، با دقت بالا بافتهای آسیبدیده را حذف کرده و سطح مفصل را بازسازی کند.
کاربردهای آن در بخشهای مختلف بدن متفاوت است، اما اساس عملکرد در همه موارد یکی است: برداشت، تراش، و صافسازی بافتهای غیرطبیعی برای بازگرداندن عملکرد طبیعی مفصل.
در ادامه کاربردهای بالینی مهم این ابزار رو به تفکیک برات توضیح دادم
۱. آرتروسکوپی زانو (Knee Arthroscopy)
شایعترین کاربرد سرشیور، در جراحی زانو است.
در این نوع جراحی، شیور برای تمیزکردن و آمادهسازی سطوح داخلی مفصل استفاده میشود. کاربردهای اصلی در زانو شامل موارد زیر است:
- برداشتن قسمت پارهشدهی منیسک (Partial Meniscectomy): تیغه شیور با دقت لبههای پارهشده منیسک را تراش میدهد تا از گیر افتادن مفصل جلوگیری شود.
- تمیزکردن سطح مفصل (Debridement): بافتهای مرده یا لق از سطح غضروف برداشته میشوند تا حرکت مفصل نرمتر شود.
- حذف سینوویوم ملتهب (Synovectomy): در بیماران مبتلا به التهاب مزمن مفصل، شیور برای حذف لایه داخلی ملتهب استفاده میشود.
- آمادهسازی بستر استخوان (Bone Bed Preparation): قبل از کاشت گرافت یا ایمپلنتها، شیور سطح استخوان را صاف میکند.
۲. آرتروسکوپی شانه (Shoulder Arthroscopy)
در شانه، سرشیور نقش مهمی در پاکسازی و آزادسازی فضاهای تنگ مفصل دارد.
کاربردهای معمول در این ناحیه عبارتند از:
- حذف بافت فیبروتیک یا زوائد استخوانی: برای درمان سندرم گیر افتادگی (Impingement Syndrome).
- پاکسازی فضای سابآکرومیال (Subacromial Debridement): برداشتن بافتهای اضافی بین استخوان کتف و تاندونها برای کاهش درد و بهبود دامنه حرکت.
- آمادهسازی محل پارگی روتاتورکاف (Rotator Cuff): قبل از ترمیم تاندون، شیور بافتهای آسیبدیده را برمیدارد تا محل بخیه تمیز و خشک باشد.
۳. آرتروسکوپی آرنج (Elbow Arthroscopy)
در جراحی آرنج، از شیور برای برداشتن بافتهای التهابی، آزادسازی مفصل و صاف کردن سطوح استخوانی استفاده میشود.
بهویژه در موارد آرتروز یا چسبندگیهای پس از آسیب، تیغههای باریک و مخروطی (Tapered Shaver) کاربرد زیادی دارند.
۴. آرتروسکوپی مچ پا (Ankle Arthroscopy)
در مچ پا که فضای داخلی مفصل بسیار کوچک است، از شیورهای ظریف با قطر کم استفاده میشود.
کاربردها شامل:
- حذف زوائد استخوانی (Osteophytes) که مانع حرکت میشوند
- برداشت بافت اسکار پس از آسیب رباط
- صاف کردن سطح غضروف در آسیبهای مفصلی
۵. آرتروسکوپی مچ دست (Wrist Arthroscopy)
در این نوع عمل، جراح از شیور برای اصلاح پارگیهای کوچک دیسک مفصل (TFCC) یا حذف بافتهای نکروتیک داخل مفصل استفاده میکند.
به دلیل فضای محدود، از تیغههای کوچک ۲.۹ تا ۳.۵ میلیمتری استفاده میشود.
۶. کاربرد در درمان ضایعات غضروفی (Chondral Lesions)
در بسیاری از مفاصل، وقتی سطح غضروف دچار آسیب یا ناهمواری میشود، شیور برای تراشیدن بخش لق یا فرسوده به کار میرود.
این کار باعث میشود بستر غضروف جدید تمیز و آماده برای بازسازی (یا تزریق سلولهای ترمیمی) باشد.
۷. برداشت بافتهای التهابی و نکروتیک
در بیماران مبتلا به آرتریت یا سینوویت، بافتهای ملتهب داخل مفصل باعث درد و محدودیت حرکتی میشوند.
شیور آرتروسکوپی با مکش همزمان، این بافتها را بهطور کامل برمیدارد و التهاب را کاهش میدهد — روشی مؤثر و ایمن نسبت به جراحی باز.
۸. آمادهسازی سطوح برای پیوند یا ترمیم
در بسیاری از جراحیهای بازسازی مفصل (مثل ترمیم رباط یا پیوند غضروف)، نیاز است سطح استخوان یا بافت قبلی صاف و پاک شود.
شیور با دقت بالا این سطوح را آماده میکند تا چسبندگی و نتیجه نهایی جراحی بهینه باشد.
جمعبندی انواع سرشیور
بهطور کلی، سرشیور آرتروسکوپی در تمام جراحیهای مفصلی که نیاز به برداشت کنترلشده بافت وجود دارد، استفاده میشود.
این ابزار باعث میشود:
- جراحی بدون برش بزرگ انجام شود (کمتهاجمی)
- میدان دید جراح کاملاً شفاف بماند
- و روند ترمیم بیمار سریعتر و با عارضهی کمتر پیش برود.

مزایای استفاده از سرشیور آرتروسکوپی باکیفیت
انتخاب سرشیور باکیفیت در جراحیهای آرتروسکوپی اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا این ابزار مستقیماً در تماس با بافتهای حساس بدن است و کوچکترین نقص در طراحی یا کیفیت میتواند باعث آسیب جدی به بافت، افزایش زمان جراحی یا حتی ایجاد عوارض بعد از عمل شود. در مقابل، استفاده از تیغههای باکیفیت باعث افزایش دقت، دید بهتر، کاهش خونریزی و در نهایت نتایج بالینی بهتر برای بیمار میشود.
۱. دقت بالاتر در برش و تراش بافت
سرشیورهای باکیفیت معمولاً دارای تیغههایی با طراحی دقیق و یکنواخت هستند.
لبهی تیز و پولیششدهی آنها باعث میشود برشها تمیز و یکنواخت انجام شوند و بافت سالم اطراف دستنخورده باقی بماند.
این ویژگی در جراحیهای حساس مثل پارگی مینیسک یا روتاتورکاف اهمیت زیادی دارد.
۲. کاهش خطر آسیب به بافتهای سالم
وقتی تیغه کیفیت پایینی داشته باشد، معمولاً برش ناپایدار ایجاد میکند یا با لرزش کار میکند که میتواند به ساختارهای اطراف آسیب بزند.
اما در تیغههای مرغوب، محور چرخش دقیق و متعادل است، در نتیجه حرکت نرمتر و کنترلشدهتری ایجاد میشود.
این یعنی ایمنی بیشتر برای بیمار و آرامش خاطر بیشتر برای جراح.
۳. افزایش طول عمر و مقاومت در برابر خوردگی
تیغههای باکیفیت از استیل ضدزنگ پزشکی (Surgical Grade Stainless Steel) یا آلیاژهای مقاوم در برابر زنگزدگی و اتوکلاو ساخته میشوند.
در نتیجه در اثر استریلسازی مکرر، کند یا تغییر شکل نمیدهند و مدت طولانیتری قابلاستفادهاند.
این موضوع از نظر اقتصادی هم به صرفهتر است چون نیاز به تعویض مکرر وجود ندارد.
۴. کاهش زمان جراحی
وقتی برشها سریعتر، دقیقتر و بدون نیاز به تکرار انجام شوند، زمان کلی عمل به شکل چشمگیری کاهش پیدا میکند.
کاهش زمان جراحی یعنی کاهش خونریزی، کاهش بیهوشی، و کاهش احتمال عفونت.
این موضوع برای بیماران سالمند یا دارای مشکلات زمینهای اهمیت زیادی دارد.
۵. حفظ دید واضح در میدان جراحی
سر شیورهای باکیفیت دارای سیستم مکش و طراحی کانال دقیقتری هستند، به طوری که بافتهای خردشده یا مایعات به سرعت خارج میشوند.
این تخلیه مؤثر باعث میشود محیط جراحی شفافتر بماند و جراح بتواند با دقت بیشتری عمل کند.
۶. کاهش لرزش و صدای غیرطبیعی هنگام کار
در مدلهای ارزانتر، اغلب بین تیغه داخلی و پوسته خارجی فاصله یا لقی وجود دارد که باعث لرزش، صدای زیاد و حتی گیرکردن بافت میشود.
اما در تیغههای باکیفیت، تلرانسها بسیار دقیق تنظیم شدهاند و در نتیجه عملکرد دستگاه روان و بیصدا است — این موضوع علاوه بر دقت، راحتی بیشتر برای جراح و تیم اتاق عمل را هم فراهم میکند.
۷. افزایش ایمنی کلی در جراحی
برندهای معتبر، تیغههای خود را تحت آزمایشهای کیفی دقیق تولید میکنند (مثل تست استریلپذیری، تست تیزی لبه، تست تعادل محوری).
به همین دلیل احتمال شکستگی، کندی یا جدا شدن تیغه در حین عمل تقریباً صفر است.
در نتیجه خطر عوارض بعد از عمل به حداقل میرسد.
۸. سازگاری بهتر با موتورهای برندهای مختلف
تیغههای باکیفیت معمولاً استاندارد و دقیقتر ساخته میشوند، به همین خاطر بهراحتی با هندپیس برندهای مختلف (مثل Stryker، Arthrex، Karl Storz و Smith & Nephew) سازگار هستند.
در حالیکه مدلهای بیکیفیت گاهی به سختی روی موتور نصب میشوند یا در حین کار جدا میشوند که بسیار خطرناک است.
۹. بهبود نتیجه نهایی عمل و رضایت بیمار
در نهایت، وقتی برشها تمیزتر، سریعتر و دقیقتر انجام شوند، روند ترمیم بیمار بهتر پیش میرود.
بافتهای اطراف کمتر آسیب میبینند، التهاب و درد بعد از عمل کاهش مییابد و بیمار زودتر میتواند به فعالیتهای روزمرهاش برگردد.
جمعبندی مزایا سرشیور
بهطور خلاصه، سرشیور آرتروسکوپی باکیفیت یعنی:
دقت بیشتر، امنیت بالاتر، دوام طولانیتر و نتیجه بهتر برای بیمار.
در جراحیهای ظریف و کمتهاجمی، انتخاب ابزار مناسب میتواند تفاوت بزرگی بین یک عمل موفق و پرعارضه ایجاد کند.
به همین دلیل همیشه توصیه میشود از تیغههای تأییدشدهی برندهای معتبر و با گواهی استاندارد پزشکی استفاده شود.
نکات نگهداری و ایمنی سرشیور
- پس از هر عمل، تیغه باید بهطور کامل شستوشو و استریل شود.
- در مدلهای چندبار مصرف، از تماس طولانی با محلولهای خورنده جلوگیری شود.
- قبل از استفاده، از سلامت محور و تیز بودن تیغه اطمینان حاصل شود.
- در صورت مشاهده لرزش یا صدای غیرعادی هنگام کار، بلافاصله تعویض گردد.
جمعبندی
سرشیور آرتروسکوپی، ابزاری حیاتی در جراحیهای مفصلی است که با طراحی دقیق و عملکرد مکانیکی پیشرفته، به جراحان امکان میدهد با کمترین آسیب، بیشترین کارایی را داشته باشند. انتخاب مدل مناسب و برند معتبر، تأثیر مستقیمی بر کیفیت جراحی و رضایت بیمار دارد.
برای خرید و سفارش سرشیور آرتروسکوپی:
شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه آنلاین کیوان مد به آدرس keyvanmed.ir یا تماس با شماره 09362722244 اقدام کنید. کیوان مد واردکننده و توزیعکننده تجهیزات پزشکی و جراحی است و آماده ارائه مشاوره تخصصی برای انتخاب جنس، سایز و برند مناسب سرشیور به شما میباشد. ارسال به سراسر ایران و تضمین کیفیت قطعات، از مزایای این فروشگاه است.