مجله سلامتی
هموکلیپس لاپاروسکوپی
هموکلیپس لاپاروسکوپی (Laparoscopic Hemoclip) چیست و چه کاربردی دارد؟
معرفی هموکلیپس لاپاروسکوپی
در جراحی‌های لاپاروسکوپی، کنترل خونریزی از حیاتی‌ترین مراحل محسوب می‌شود. هموکلیپس لاپاروسکوپی (Hemoclip) ابزاری کوچک و دقیق است که برای بستن رگ‌های خونی یا مجاری کوچک به کار می‌رود. این وسیله جایگزینی ایمن و سریع برای نخ‌های جراحی سنتی است و با دقت بالا از نشت خون یا مایع جلوگیری می‌کند.
ساختار و جنس هموکلیپس لاپاروسکوپی
هموکیلیپس (Hemoclip) یکی از ساده‌ترین اما حیاتی‌ترین ابزارهای کنترل خونریزی در جراحی لاپاروسکوپی است. این وسیله از نظر ظاهری ممکن است کوچک به نظر برسد، اما طراحی دقیق و جنس باکیفیت آن مستقیماً بر ایمنی و موفقیت جراحی تأثیر می‌گذارد.
ساختار هموکلیپس
هموکلیپس در واقع یک گیره‌ی کوچک و خمیده (U شکل) است که در دو بازوی خود خاصیت فشاری دارد.
هنگامی که توسط اپلایر بسته می‌شود، بازوها روی یکدیگر قفل شده و رگ یا مجرا را به‌طور کامل مسدود می‌کنند.
ساختار کلی هر هموکلیپس شامل بخش‌های زیر است:
بازوهای فشاری:
دو لبه‌ی خمیده که با فشار اپلایر روی هم قرار می‌گیرند و مسیر جریان خون را می‌بندند.
نقاط قفل یا دندانه‌ها:
در نوع پلیمری وجود دارد و باعث قفل مکانیکی ایمن می‌شود تا کلیپس باز نشود.
بدنه‌ی U شکل:
فرم ارگونومیک که فشار یکنواخت روی بافت ایجاد می‌کند و از آسیب به بافت‌های اطراف جلوگیری می‌کند.
لبه‌های ضدلغزش:
برخی مدل‌ها دارای سطح زبر یا شیاردار هستند تا هنگام قرارگیری روی رگ، از سر خوردن جلوگیری شود.
جنس هموکلیپس لاپاروسکوپی
هموکلیپس‌ها بسته به نوع جراحی و ترجیح جراح، از مواد مختلفی ساخته می‌شوند. مهم‌ترین انواع آن عبارتند از:
1. تیتانیومی (Titanium Hemoclip)
رایج‌ترین و مقاوم‌ترین نوع هموکلیپس است.
ویژگی‌ها:
بسیار سبک و مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
زیست‌سازگار (Biocompatible) و غیرقابل‌جذب
مناسب برای استفاده دائمی در بدن
مقاوم در برابر حرارت و تغییر شکل در حین جراحی الکتریکی
به‌خوبی در تصاویر رادیولوژی یا X-ray دیده می‌شود (Radiopaque)
موارد استفاده:
در جراحی‌های عمومی، عروقی، اورولوژی و کوله‌سیستکتومی (کیسه صفرا)
نکته:
هرچند در MRI ممکن است ایجاد نویز یا سایه کند، اما خطر جابجایی یا جذب مغناطیسی ندارد چون تیتانیوم غیرمغناطیسی است.
2. پلیمری (Polymer Hemoclip)
نوع جدیدتر و ایمن‌تر، معمولاً از پلیمرهای پزشکی مانند POM (Polyoxymethylene) ساخته می‌شود.
ویژگی‌ها:
دارای قفل مکانیکی مطمئن (Locking Mechanism)
غیرقابل هدایت الکتریکی، بنابراین ایمن در جراحی‌های الکتروکوتر
سازگار با MRI (بدون تداخل تصویری)
سبک و زیست‌سازگار
دارای رنگ‌های متفاوت (معمولاً آبی، سبز، سفید) برای تشخیص سایزها
موارد استفاده:
در جراحی‌های لاپاروسکوپی عمومی، زنان و زایمان، کلیه، کبد و روده
3. استیل ضد زنگ (Stainless Steel Hemoclip)
در گذشته کاربرد بیشتری داشت، اما امروزه کمتر استفاده می‌شود.
ویژگی‌ها:
مقاوم در برابر فشار
قیمت مناسب‌تر نسبت به تیتانیومی
احتمال اندک واکنش بافتی در بیماران حساس
بسته‌بندی و شرایط استریل هموکلیپس لاپاروسکوپی
هموکلیپس‌ها معمولاً در خشاب‌های استریل (Cartridge) عرضه می‌شوند که هر کدام شامل چند عدد کلیپس آماده استفاده است.
هر بسته فقط برای استفاده یک‌بار مصرف (Single Use) طراحی شده تا از انتقال آلودگی جلوگیری شود.
نکات کلیدی در انتخاب جنس مناسب
-
- در جراحی‌هایی که از الکتروکوتر استفاده می‌شود، نوع پلیمری ارجح است.
- در جراحی‌هایی که نیاز به مشاهده‌ی رادیولوژیک بعدی دارند، نوع تیتانیومی انتخاب بهتری است.
- برای بیمارانی که احتمال آلرژی فلزی دارند، نوع پلیمری یا استیل ضد زنگ خاص توصیه می‌شود.
کاربردهای هموکلیپس لاپاروسکوپی در جراحی
از هموکلیپس لاپاروسکوپی در بسیاری از جراحی‌ها استفاده می‌شود، از جمله:
-
- جراحی کیسه صفرا (کوله‌سیستکتومی)
- آپاندکتومی
- جراحی کولون و روده
- جراحی زنان (مثل بستن لوله‌ها)
- کنترل خونریزی در حین یا پایان عمل
ابزارهای جراحی مکمل هموکلیپس لاپاروسکوپی
در جراحی‌های لاپاروسکوپی، هموکلیپس به‌تنهایی قابل استفاده نیست و برای نصب، کنترل و هدایت آن مجموعه‌ای از ابزارهای دقیق به کار گرفته می‌شود. هرکدام از این ابزارها نقش خاصی دارند تا جراح بتواند کلیپس را با بیشترین دقت در محل مورد نظر قرار دهد.
در ادامه، مهم‌ترین ابزارهای مکمل هموکلیپس لاپاروسکوپی را معرفی می‌کنیم
1. Hemoclip Applier (اپلایر هموکلیپس)
اپلایر، اصلی‌ترین ابزار همراه هموکلیپس است.
این وسیله مانند یک انبر طراحی شده تا کلیپس را از خشاب برداشته و در محل دقیق روی رگ یا مجرا قرار دهد.
ویژگی‌ها:
دارای نوک ظریف و زاویه‌دار برای دید بهتر در فضای محدود شکم
طراحی ارگونومیک جهت کنترل راحت توسط جراح
قابل استفاده با کلیپس‌های فلزی یا پلیمری
در اندازه‌های مختلف (Small, Medium, Large) متناسب با سایز کلیپس‌ها
نکته:
اپلایر باید همیشه با سایز کلیپس هماهنگ باشد تا از لغزش یا بسته نشدن کامل جلوگیری شود.
2. Trocar (تروکار یا پورت لاپاروسکوپی)
تروکار مسیر ورود تمام ابزارها به داخل بدن است.
در جراحی لاپاروسکوپی، برش‌های کوچکی روی شکم ایجاد شده و از طریق تروکارها ابزارهایی مانند اپلایر، گریسپر یا قیچی وارد می‌شوند.
کاربرد:
ایجاد مسیر ایمن برای عبور اپلایر و کلیپس
جلوگیری از نشت گاز CO₂ در حین جراحی
کنترل موقعیت ابزارها در فضای محدود شکم
تروکارها معمولاً در سایزهای ۵ تا ۱۲ میلی‌متر در دسترس هستند و جنس آن‌ها از فلز یا پلاستیک مقاوم است.
3. Laparoscopic Grasper (گریسپر لاپاروسکوپی)
گریسپر وسیله‌ای انبرمانند است که برای گرفتن، نگه داشتن یا کنار زدن بافت‌ها در حین بستن رگ استفاده می‌شود.
جراح با کمک گریسپر، محل دقیق رگ یا مجرا را مشخص کرده و سپس هموکیلیپس را در همان ناحیه قرار می‌دهد.
انواع مختلف گریسپر:
آتروماتیک (Atraumatic): برای گرفتن بافت‌های حساس بدون آسیب.
تروما‌تیک (Traumatic): برای نگه داشتن محکم‌تر بافت‌های سفت.
4. Laparoscopic Scissors (قیچی لاپاروسکوپی)
این ابزار برای برش دقیق بافت یا جدا کردن ساختارها قبل از بستن رگ استفاده می‌شود.
مثلاً در جراحی کیسه صفرا، ابتدا مجرای سیستیک با قیچی آزاد می‌شود و سپس با هموکیلیپس بسته می‌شود.
مزیت قیچی لاپاروسکوپی:
- کنترل دقیق
- دید واضح در مانیتور
- قابل استفاده در فضاهای محدود
5. Laparoscope (دوربین و منبع نور)
دوربین لاپاروسکوپی یا لاپاروسکوپ، چشم جراح درون بدن بیمار است.
این وسیله به منبع نوری قوی متصل است و تصویر واضحی از محل جراحی روی مانیتور نمایش می‌دهد.
بدون وجود دوربین، جراح نمی‌تواند محل دقیق رگ یا کلیپس را ببیند، بنابراین هموکیلیپس همیشه همراه با سیستم تصویربرداری به کار می‌رود.
6. Electrocautery / Coagulator (الکتروکوتر یا کوآگولاتور)
در بسیاری از جراحی‌ها، برای کنترل همزمان خونریزی سطحی از الکتروکوتر استفاده می‌شود.
گاهی جراح ابتدا با کوتر رگ را تا حدی می‌بندد و سپس با هموکیلیپس آن را کاملاً مسدود می‌کند تا احتمال خونریزی مجدد به صفر برسد.
7. Endoscopic Clip Cartridge (خشاب هموکیلیپس)
خشاب یا کارتریج کلیپس، منبعی استریل حاوی چندین هموکلیپس آماده مصرف است که درون اپلایر قرار می‌گیرد.
با هر بار فشار دادن اپلایر، یک کلیپس از خشاب آزاد شده و روی رگ بسته می‌شود.
جمع‌بندی بخش ابزارها
تمام این تجهیزات در کنار یکدیگر باعث می‌شوند عمل لاپاروسکوپی با کمترین خطا و بیشترین سرعت انجام شود.
هموکیلیپس به‌تنهایی عملکردی ندارد و برای نصب دقیق آن، وجود ابزارهایی مانند اپلایر، تروکار، گریسپر، قیچی و سیستم دوربین الزامی است.
مزایای استفاده از هموکلیپس لاپاروسکوپی
هموکلیپس لاپاروسکوپی یکی از مهم‌ترین ابزارهای کنترل خونریزی در جراحی‌های کم‌تهاجمی است.
استفاده از این وسیله در مقایسه با روش‌های سنتی مثل بخیه‌زدن یا کوتر کردن، باعث افزایش ایمنی، دقت و سرعت عمل می‌شود. در ادامه مهم‌ترین مزایای آن را بررسی می‌کنیم
۱. کنترل سریع و مؤثر خونریزی
مهم‌ترین وظیفه‌ی هموکلیپس، بستن سریع رگ‌های خونی یا مجاری لنفاوی است.
در جراحی لاپاروسکوپی، فضای کاری محدود است و زمان واکنش جراح برای کنترل خونریزی باید بسیار کوتاه باشد.
هموکیلیپس به جراح اجازه می‌دهد با یک حرکت ساده، خونریزی را بدون آسیب به بافت‌های اطراف متوقف کند.
نتیجه: کاهش خطر افت فشار خون و از دست دادن خون در حین عمل.
۲. کاهش زمان جراحی
در گذشته، جراح برای بستن یک رگ باید چندین دقیقه صرف بخیه‌زدن یا کوتر کردن می‌کرد.
اما هموکیلیپس با حرکت مکانیکی ساده‌ی اپلایر، در کمتر از چند ثانیه رگ را کاملاً می‌بندد.
نتیجه: کاهش مدت زمان جراحی، کاهش زمان بیهوشی و تسریع در روند بهبودی بیمار.
۳. افزایش دقت در فضاهای محدود
در جراحی‌های لاپاروسکوپی که فضای دید و حرکت محدود است، ابزارهایی مانند هموکلیپس به جراح امکان کنترل میلی‌متری می‌دهند.
اپلایر مخصوص، کلیپس را دقیقاً در محل تعیین‌شده (مثلاً روی شریان سیستیک یا مجرای صفراوی) قرار می‌دهد و از بسته شدن اشتباه ساختارهای اطراف جلوگیری می‌کند.
نتیجه: افزایش ایمنی و کاهش عوارض پس از عمل.
۴. کاهش آسیب به بافت‌های اطراف
برخلاف کوتر یا بخیه که ممکن است بافت‌های مجاور را دچار سوختگی یا فشار زیاد کند، هموکلیپس با طراحی خاص خود، فشار یکنواختی وارد می‌کند.
در نتیجه، ریسک نکروز بافتی یا نشت مایع به حداقل می‌رسد.
نتیجه: ترمیم سریع‌تر بافت و درد کمتر بعد از عمل برای بیمار.
۵. زیست‌سازگاری و ایمنی بالا (Biocompatibility)
هموکلیپس‌ها از مواد زیست‌سازگار مانند تیتانیوم یا پلیمرهای پزشکی ساخته می‌شوند.
این مواد در تماس مستقیم با بدن هیچ واکنش آلرژیک، التهابی یا سمی ایجاد نمی‌کنند و می‌توانند برای همیشه در بدن باقی بمانند.
نتیجه: جلوگیری از واکنش‌های ایمنی یا عفونت.
۶. سازگاری با تصویربرداری پزشکی
نوع تیتانیومی در تصاویر X-ray به‌خوبی قابل مشاهده است و به پزشک کمک می‌کند محل کلیپس را بعد از جراحی بررسی کند.
نوع پلیمری نیز کاملاً MRI-safe است و هیچ نویز یا سایه‌ای در تصویربرداری مغناطیسی ایجاد نمی‌کند.
نتیجه: بررسی راحت‌تر وضعیت بعد از جراحی و اطمینان از عملکرد صحیح کلیپس.
۷. کاهش هزینه‌های بیمارستانی
کاهش زمان عمل، مصرف کمتر نخ جراحی و ابزارهای اضافی، و کاهش احتمال خونریزی مجدد، همگی باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های کلی جراحی می‌شوند.
نتیجه: استفاده از هموکیلیپس هم برای بیمار و هم برای بیمارستان مقرون‌به‌صرفه است.
۸. سهولت و سرعت در آموزش جراحان
هموکلیپس‌ها کاربری ساده‌ای دارند و در آموزش‌های لاپاروسکوپی برای رزیدنت‌ها و جراحان تازه‌کار استفاده می‌شوند.
چرا که مهارت در استفاده از آن‌ها نسبت به بخیه‌زدن داخل بدن بسیار سریع‌تر به دست می‌آید.
نتیجه: افزایش دقت و سرعت یادگیری در دوره‌های آموزشی جراحی.
۹. کاهش احتمال نشت مایع یا خون پس از عمل
قفل مکانیکی دقیق (در نوع پلیمری) یا فشار یکنواخت (در نوع تیتانیومی) باعث می‌شود محل بسته‌شده کاملاً محکم باشد و هیچ نشت خونی یا صفراوی اتفاق نیفتد.
نتیجه: کاهش عوارض پس از عمل و نیاز کمتر به درناژ یا جراحی مجدد.
۱۰. کاربرد گسترده در انواع جراحی‌ها
هموکلیپس‌ها محدود به نوع خاصی از جراحی نیستند و در موارد زیر به‌طور گسترده کاربرد دارند:
- جراحی کیسه صفرا (Cholecystectomy)
- آپاندکتومی
- جراحی کولون و روده
- جراحی کلیه و مجاری ادراری
- جراحی زنان و زایمان (لوله‌بندی)
- جراحی‌های توراکس و عروقی
نتیجه: ابزاری چندمنظوره برای کنترل خونریزی در طیف وسیعی از جراحی‌ها.
نکات مهم در استفاده از هموکلیپس لاپاروسکوپی
- اپلایر باید با سایز کلیپس متناسب باشد.
- از بسته بودن کامل قفل کلیپس اطمینان حاصل شود.
- در محیط کاملاً استریل و با ابزار تمیز استفاده گردد.
جمع‌بندی
هموکلیپس لاپاروسکوپی یکی از ابزارهای ضروری در جراحی‌های کم‌تهاجمی است که با کاهش خونریزی و افزایش سرعت عمل، نقش مهمی در موفقیت جراحی دارد. استفاده از ابزارهای مکمل مناسب، دقت و ایمنی این فرآیند را دوچندان می‌کند.
خرید هموکلیپس لاپاروسکوپی و لوازم جانبی از کیوان‌مد
فروشگاه تخصصی کیوان‌مد ارائه‌دهنده‌ی انواع تجهیزات جراحی از جمله هموکلیپس، اپلایر، تروکار، گریسپر و سایر ابزارهای لاپاروسکوپی باکیفیت و قیمت مناسب است.
می‌توانید از طریق سایت کیوان‌مد
محصول مورد نظر خود را بررسی و به‌صورت آنلاین سفارش دهید.