مجله سلامتی
تکر جذبی پزشکی
تکر جذبی پزشکی هر آنچه باید بدانید
جراحی‌های لاپاراسکوپی در سال‌های اخیر تحولی بزرگ در دنیای جراحی ایجاد کرده‌اند. این روش‌ها به دلیل کم‌تهاجمی بودن، درد کمتر، بهبود سریع‌تر بیمار و عوارض محدودتر، روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شوند. در بسیاری از این جراحی‌ها، به‌ویژه هنگام ترمیم فتق، نیاز به تثبیت مش جراحی وجود دارد. یکی از ابزارهای اصلی برای این کار، تکر (Tacker) است؛ وسیله‌ای که مشابه منگنه‌زن عمل می‌کند و مش را به بافت زیرین متصل می‌سازد.
تکرها به دو نوع کلی جذبی (Absorbable) و غیرجذبی (Non-absorbable) تقسیم می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به‌طور ویژه روی نوع جذبی تمرکز کنیم و تمام نکاتی را که خریداران – اعم از جراحان، مراکز درمانی و واحدهای تدارکات بیمارستانی – هنگام انتخاب این وسیله در ذهن دارند، بررسی نماییم.
تکر جذبی و غیر جذبی لاپاراسکوپی
تکر جذبی چیست؟
تکر جذبی وسیله‌ای پزشکی است که برای تثبیت مش جراحی در جراحی‌های لاپاراسکوپی طراحی شده و ویژگی اصلی آن قابلیت جذب شدن در بدن پس از مدتی مشخص است. این ابزار معمولاً از مواد پلیمری زیست‌سازگار ساخته می‌شود که طی چند ماه تا یک سال به‌تدریج تجزیه شده و در نهایت توسط بدن جذب می‌شوند.
کاربرد اصلی آن در جراحی‌های ترمیم فتق (Inguinal و Incisional) است، اما در برخی عمل‌های دیگر که نیاز به تثبیت موقت مش یا بافت وجود دارد نیز استفاده می‌شود. تفاوت بزرگ آن با نوع غیرجذبی این است که پس از جذب شدن، جسم خارجی دائمی در بدن باقی نمی‌گذارد. همین ویژگی باعث شده بسیاری از جراحان برای کاهش درد مزمن و عوارض طولانی‌مدت، به سمت استفاده از تکر جذبی گرایش پیدا کنند.
انواع تکر: جذبی در برابر غیرجذبی
تکرها به‌طور کلی دو دسته‌اند:
- تکر غیرجذبی: ساخته‌شده از فلز یا مواد غیرقابل جذب مانند تیتانیوم. مزیت اصلی آن‌ها دوام و استحکام دائمی است، اما گاهی می‌توانند منجر به تحریک بافتی، درد مزمن یا عوارض طولانی شوند.
- تکر جذبی: ساخته‌شده از پلیمرهایی مانند پلی‌لاکتید یا پلی‌گلیکولید. این نوع پس از مدتی جذب می‌شود و اثر دائمی بر جای نمی‌گذارد. مزیت اصلی آن کاهش احتمال درد مزمن و ناسازگاری بافتی است، اما معمولاً هزینه بیشتری دارند و دوام کوتاه‌مدت‌تری نسبت به نوع غیرجذبی ارائه می‌کنند.
انتخاب بین این دو نوع بستگی به شرایط بیمار، نوع جراحی و ترجیح جراح دارد. با این حال، در عمل‌های فتق لاپاراسکوپی، گرایش جهانی به سمت استفاده از نوع جذبی است.
موارد کاربرد تکر جذبی پزشکی (Absorbable Tacker)
۱. ترمیم فتق اینگوینال (Inguinal Hernia Repair)
- شایع‌ترین کاربرد تکر جذبی در دنیا همین عمله.
- در روش‌های TAPP (TransAbdominal PrePeritoneal) و TEP (Totally ExtraPeritoneal)، مش جراحی باید روی دیواره ضعیف‌شده تثبیت بشه.
- استفاده از تکر جذبی در این نوع جراحی باعث میشه که ریسک درد مزمن پس از عمل کاهش پیدا کنه، چون جسم دائمی روی اعصاب ناحیه باقی نمی‌مونه.
- به همین دلیل، خیلی از گایدلاین‌های بین‌المللی استفاده از تکر جذبی رو به‌خصوص در بیماران جوان‌تر توصیه می‌کنن.
۲. ترمیم فتق اینسزیونال یا برشی (Incisional Hernia Repair)
- این نوع فتق معمولاً روی محل برش جراحی‌های قبلی اتفاق میفته.
- در جراحی لاپاراسکوپی برای این فتق‌ها، مش باید روی ناحیه بزرگ‌تری تثبیت بشه.
- چون فشار وارد بر مش بالاتره، معمولاً ترکیب تکر جذبی + چند بخیه لاپاراسکوپی استفاده میشه تا هم استحکام کافی باشه هم درد مزمن کمتر بشه.
۳. فتق شکمی بزرگ یا پیچیده (Complex Abdominal Wall Reconstruction)
- در بازسازی دیواره شکم، وقتی مش وسیع به کار میره، تثبیت مش اهمیت حیاتی داره.
- در این شرایط، جراحان معمولاً از تکر جذبی در کناره‌های مش استفاده می‌کنن تا هم زمان جراحی کوتاه‌تر بشه و هم خطر عوارض مزمن کاهش پیدا کنه.
- گاهی ترکیب تکر جذبی + چسب بافتی (Fibrin glue) هم به کار میره.
۴. فتق هیاتال (Hiatal Hernia)
- در برخی از عمل‌های لاپاراسکوپی معده (مثل جراحی ریفلاکس معده)، از مش برای تقویت ناحیه دیافراگم استفاده میشه.
- تکر جذبی اینجا کاربرد داره چون بافت اطراف حساسه و جراح نمی‌خواد جسم دائمی فلزی در این ناحیه بمونه.
۵. جراحی‌های اورولوژی و زنان
در بعضی موارد خاص مثل بازسازی دیواره لگن یا تثبیت مش در جراحی‌های زنان (برای افتادگی اندام لگنی)، تکر جذبی گزینه‌ی مناسبیه.
چون جذب میشه و در نواحی حساس لگن باقی نمی‌مونه، باعث کاهش عوارض طولانی‌مدت میشه.
۶. جراحی‌های ترکیبی با بخیه یا چسب
- همیشه تکر جذبی به‌تنهایی استفاده نمیشه.
- در جراحی‌های حساس یا فتق‌های بزرگ، روش ترکیبی رایجه:
- چند بخیه مرکزی برای استحکام اصلی
- تکر جذبی در اطراف مش برای تثبیت سریع
- یا حتی چسب بافتی + تکر جذبی برای کاهش درد و خونریزی
چرا تکر جذبی در این موارد ترجیح داده می‌شود؟
۱. کاهش درد مزمن بعد از عمل
یکی از شایع‌ترین مشکلات بعد از جراحی‌های فتق، درد طولانی‌مدت در ناحیه عمل هست.
وقتی از تکر غیرجذبی (تیتانیوم یا فلزی) استفاده بشه، این وسیله به‌طور دائمی روی بافت و اطراف عصب‌ها باقی می‌مونه و می‌تونه باعث تحریک عصبی یا حتی گیر افتادن عصب بشه. این موضوع علت اصلی درد مزمن پس از جراحی فتق محسوب میشه.
اما در تکر جذبی، وسیله طی چند ماه به‌تدریج حل و جذب بدن میشه. به این ترتیب، جسم خارجی دائمی باقی نمی‌مونه و احتمال درد مزمن به شکل قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کنه.
۲. زیست‌سازگاری بهتر با بدن
تکرهای جذبی از پلیمرهایی مثل پلی‌لاکتید یا پلی‌گلیکولید ساخته میشن. این مواد کاملاً زیست‌سازگار هستن و بدن اون‌ها رو به مرور تجزیه و دفع می‌کنه.
در مقابل، تکرهای غیرجذبی یک جسم دائمی محسوب میشن و ممکنه در درازمدت باعث واکنش‌های التهابی یا فیبروز بیش‌ازحد بشن. بنابراین جذبی بودن یک مزیت مهم برای بیمارانیه که نگران حضور جسم خارجی هستن.
۳. کاهش عوارض بافتی و عصبی
در نواحی حساس مثل کشاله ران یا دیافراگم، وجود جسم فلزی دائمی می‌تونه خطر آسیب به عروق کوچک، اعصاب یا حتی ارگان‌های مجاور رو بالا ببره.
با تکر جذبی، این نگرانی به‌مرور از بین میره، چون بعد از تثبیت اولیه مش، نیازی به حضور دائمی وسیله نیست و جذب میشه.
۴. بهبود کیفیت زندگی بیمار
مطالعات بالینی نشون داده که بیمارانی که با تکر جذبی عمل میشن:
- حرکت طبیعی‌تری در ناحیه عمل دارن،
- فعالیت روزانه‌شون سریع‌تر به حالت عادی برمی‌گرده،
- و گزارش درد یا ناراحتی مزمن کمتری دارن.
این فاکتورها باعث میشه هم رضایت بیمار بیشتر باشه و هم هزینه‌های درمان در بلندمدت کاهش پیدا کنه.
۵. کاهش احتمال نیاز به جراحی مجدد
گاهی وجود جسم خارجی دائمی باعث میشه در آینده نیاز به مداخله‌ی مجدد باشه (مثلاً برداشتن تکر یا درمان درد مزمن). تکر جذبی با از بین رفتن خودبه‌خودی، این ریسک رو خیلی پایین میاره.
۶. ترجیح در بیماران جوان‌تر
جراحان معمولاً در بیماران جوان که طول عمر بیشتری در پیش دارن، ترجیح میدن از تکر جذبی استفاده کنن. چون موندن جسم خارجی برای دهه‌ها در بدن می‌تونه مشکلات بیشتری ایجاد کنه. با تکر جذبی، بدن در بلندمدت «پاک‌تر» می‌مونه و اثرات جانبی مزمن کمتر هستن.
۷. استانداردهای جدید و توصیه‌های گایدلاین‌ها
در بسیاری از گایدلاین‌های جراحی فتق، توصیه شده که برای کاهش عوارض پس از عمل، به‌خصوص در روش‌های لاپاراسکوپی، استفاده از تکر جذبی یا روش‌های جایگزین مثل چسب ترجیح داده بشه.
این نشون میده که جامعه پزشکی جهانی هم به سمت همین انتخاب رفته.
خلاصه اینکه:
تکر جذبی ترجیح داده میشه چون بعد از انجام وظیفه‌اش (تثبیت مش در ماه‌های اول)، به‌تدریج از بدن حذف میشه و دیگه بار بلندمدتی روی بافت و اعصاب وارد نمی‌کنه. نتیجه = کاهش درد، کاهش عوارض مزمن، رضایت بیشتر بیمار و تطابق بهتر با استانداردهای جراحی مدرن.
مزایا و معایب تکر جذبی
مزایا:
- کاهش درد مزمن پس از عمل: به دلیل جذب شدن تدریجی، جسم خارجی دائمی باقی نمی‌ماند.
- کاهش عوارض بافتی: احتمال آسیب طولانی‌مدت به اعصاب یا عروق کمتر است.
- زیست‌سازگاری بالا: مواد پلیمری مورد استفاده معمولاً با بدن سازگار هستند.
- نتایج بهتر در بلندمدت: بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که بیماران پس از استفاده از تکر جذبی، کیفیت زندگی بهتری تجربه می‌کنند.
معایب:
- هزینه بالاتر: نسبت به تکر غیرجذبی معمولاً قیمت بیشتری دارد.
- دوام محدود: در برخی بیماران با ریسک بالای بازگشت فتق، جراحان ترجیح می‌دهند از نوع غیرجذبی استفاده کنند.
- نیاز به مهارت بیشتر جراح: استفاده صحیح برای جلوگیری از جابجایی مش اهمیت دارد.
تکر جذبی و غیر جذبی لاپاراسکوپی
دغدغه‌های رایج خریداران
هنگامی که جراحان یا بیمارستان‌ها قصد خرید تکر جذبی دارند، معمولاً سوالات و دغدغه‌های مشابهی مطرح می‌شود:
قیمت و برندهای معتبر:
برندهای بین‌المللی مانند Medtronic (AbsorbaTack) یا Bard/Davol شناخته‌شده‌تر هستند.
در ایران نیز برخی نمایندگی‌ها و واردکنندگان معتبر این محصولات را عرضه می‌کنند.
مدت زمان جذب:
- معمولاً بین ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد تا تکر جذبی کاملاً در بدن جذب شود.
- برخی برندها سرعت جذب متفاوتی دارند.
تعداد شات یا کارتریج:
- اکثر تکرها بین 15 تا 30 شات دارند.
- انتخاب بر اساس نوع جراحی و اندازه مش اهمیت دارد.
ایمنی و عوارض:
- آیا باعث خونریزی یا آسیب به بافت‌های حساس می‌شود؟
- مطالعات نشان داده‌اند که خطر عوارض جدی بسیار پایین است.
مقایسه با روش‌های جایگزین:
- بخیه لاپاراسکوپی ارزان‌تر است ولی زمان عمل را طولانی می‌کند.
- چسب‌های بافتی کم‌تهاجمی‌ترند ولی قدرت تثبیت پایین‌تری دارند.
شواهد علمی و تحقیقات
مطالعات متعددی در سال‌های اخیر به بررسی کارایی و ایمنی تکر جذبی پرداخته‌اند. نتایج نشان می‌دهد که:
- بیماران پس از جراحی با تکر جذبی، به‌طور متوسط درد مزمن کمتری گزارش کرده‌اند.
- میزان بازگشت فتق در مقایسه با تکر غیرجذبی تفاوت چندانی نداشته است.
- هزینه درمان کمی بیشتر بوده، اما با توجه به کاهش عوارض طولانی‌مدت، این هزینه در بسیاری از موارد توجیه‌پذیر است.
نکات کلیدی در انتخاب و خرید
برای انتخاب بهترین تکر جذبی، توجه به نکات زیر ضروری است:
- اعتبار برند و تاییدیه‌ها: برندهایی که تاییدیه‌های CE و FDA دارند قابل‌اعتمادتر هستند.
- تعداد شات مناسب: بسته به حجم جراحی و اندازه مش، باید دستگاهی انتخاب شود که ظرفیت کافی داشته باشد.
- ارگونومی دستگاه: راحتی در دست گرفتن و استفاده برای جراح اهمیت زیادی دارد.
- خدمات پس از فروش و پشتیبانی: به‌خصوص در ایران، تامین به‌موقع و گارانتی اهمیت دارد.
- مقایسه قیمت: با توجه به نوسانات ارزی، مقایسه قیمت‌ها بین برندهای مختلف ضروری است.
آینده تکرهای جذبی
با پیشرفت فناوری‌های پزشکی، انتظار می‌رود نسل‌های جدیدی از تکر جذبی با ویژگی‌های پیشرفته‌تر وارد بازار شوند. موادی با سرعت جذب کنترل‌شده، طراحی‌های ارگونومیک‌تر و حتی دستگاه‌هایی با قابلیت استفاده ترکیبی (تکر + چسب) در حال توسعه هستند. در آینده، شاید شاهد کاهش بیشتر عوارض و بهبود نتایج بالینی بیماران باشیم.
جمع‌بندی
تکر جذبی پزشکی یکی از ابزارهای کلیدی در جراحی‌های لاپاراسکوپی به‌ویژه در ترمیم فتق است. این وسیله با جذب شدن تدریجی در بدن، احتمال درد مزمن و عوارض طولانی‌مدت را کاهش می‌دهد و تجربه بهتری برای بیمار فراهم می‌کند. البته انتخاب بین جذبی و غیرجذبی بستگی به شرایط بالینی و نظر جراح دارد.
خریداران هنگام انتخاب تکر جذبی معمولاً به عواملی مانند قیمت، برند، تعداد شات، ایمنی و مدت جذب توجه می‌کنند. آگاهی از این نکات، همراه با بررسی شواهد علمی و مقایسه با روش‌های جایگزین، می‌تواند به انتخابی آگاهانه و بهینه کمک کند.
در نهایت، می‌توان گفت که تکر جذبی یک ابزار نوین و کارآمد است که با کاهش عوارض بعد از عمل، نقش مهمی در ارتقای کیفیت زندگی بیماران ایفا می‌کند.
مرکز کیوان مد تأمین‌کننده‌ی رسمی تکر جذبی پزشکی در ایران است. برای دریافت مشاوره خرید، استعلام قیمت یا ثبت سفارش، کافیست وارد سایت ما شوید و محصول مورد نظر خود را انتخاب کنید.